"งอบ" เครื่องสวมศีรษะ หนึ่งในเอกลักษณ์ของไทย 👒🇹🇭

 "งอบ" เครื่องสวมศีรษะ หนึ่งในเอกลักษณ์ของไทย

👒🇹🇭

#งอบ 

เป็นเครื่องสวมศีรษะสำหรับกันแดดและกันฝนที่มีมาอย่างยาวนานของไทย 

🇹🇭

สันนิษฐานว่ามีมาตั้งแต่ปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา งอบถือเป็นงานหัตถกรรมพื้นบ้านที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตของเกษตรกรไทยได้อย่างชัดเจน เพราะถูกออกแบบมาเพื่อการใช้งานในชีวิตประจำวันของชาวไร่ ชาวนา ซึ่งต้องทำงานท่ามกลางแสงแดดและฝน งอบจึงเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่เกิดจากภูมิปัญญาในการนำวัสดุธรรมชาติมาประดิษฐ์ให้เกิดประโยชน์ใช้สอยสูงสุด

​

​งอบส่วนใหญ่ทำมาจากวัสดุธรรมชาติที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น ได้แก่

👒​โครงงอบ ทำจากตอกไม้ไผ่ที่จักเป็นเส้นบาง ๆ แล้วนำมาสานเป็นโครงรูปร่างคล้ายกระจาดคว่ำ

👒​ใบลาน ใช้สำหรับกรุโครงงอบด้านนอก โดยนำใบลานมาตัดและรีดให้เรียบ ก่อนนำมาเย็บเรียงซ้อนกันเป็นชั้น ๆ

👒​รังงอบ เป็นส่วนที่อยู่ด้านในของงอบ สานด้วยตอกไม้ไผ่เป็นทรงกระบอกเพื่อสวมศีรษะ มีคุณสมบัติโปร่งและช่วยระบายอากาศได้ดี

👒​กระหม่อมงอบ เป็นส่วนที่ใช้ปิดรูด้านบนสุดของงอบ ทำจากใบลานที่ตัดเป็นรูปวงกลม

👒​ขอบงอบ ใช้ไม้ประกับเพื่อเสริมความแข็งแรงให้กับขอบปีกงอบ

​นอกจากใบลานแล้ว ยังมีการใช้วัสดุอื่น ๆ ในการทำงอบด้วย เช่น ใบจาก ซึ่งนิยมใช้ในพื้นที่ใกล้ชายทะเลอย่างจังหวัดตราด

​

​งอบมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบตามยุคสมัยและวัตถุประสงค์การใช้งาน ทำให้มีงอบหลายประเภทตามรูปร่างและแหล่งผลิต เช่น

👒​งอบใบลาน เป็นงอบที่พบได้มากในภาคกลาง โดยเฉพาะที่อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งถือเป็นแหล่งผลิตงอบใบลานที่สำคัญที่สุดของประเทศ

👒​งอบใบจาก หรือที่ชาวตราดเรียกว่า "หมวกใบจาก" นิยมทำกันที่อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด ซึ่งแตกต่างจากงอบใบลานของภาคกลาง บางชนิดมีรูปทรงคล้ายกระทะคว่ำที่ชาวประมงนิยมใช้ เพราะสามารถใช้เป็นภาชนะใส่ของและลอยน้ำได้ด้วย

👒​งอบกะโล่ ทำจากใบค้อซึ่งมีขนาดใหญ่คล้ายใบตาล แต่มีความอ่อนกว่า มีรูปทรงคล้ายกระด้งหรือร่ม

👒​กุบ เป็นชื่อที่ใช้เรียกงอบในภาคเหนือ มีลักษณะคล้ายงอบแต่รูปทรงอาจแตกต่างกันไปในแต่ละท้องที่ เช่น กุบของชาวไทใหญ่จะมีรูปทรงยอดแหลมคล้ายหมวกจีน

​

​งอบไม่ได้เป็นเพียงแค่หมวกธรรมดา แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความขยัน อดทน และภูมิปัญญาของชาวไทยที่ผูกพันกับการเกษตรมาอย่างยาวนาน แม้ในปัจจุบันการใช้งานงอบในชีวิตประจำวันจะลดน้อยลง เนื่องจากเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในการเกษตรมากขึ้น แต่งอบยังคงได้รับการอนุรักษ์และพัฒนาให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบ เช่น ของประดับตกแต่ง ของที่ระลึก พวงกุญแจ หรือโคมไฟ เพื่อสืบสานภูมิปัญญาดั้งเดิมของไทยให้คงอยู่ต่อไป